Trudności w jedzeniu, nawet te o niewielkim nasileniu, zawsze są komunikatem i wymagają zatrzymania, zrozumienia, a nie szybkich rozwiązań typu: „jeszcze jedna łyżeczka za mamusię”, czy zachęcania nagrodami. Trzeba uwzględnić historię nauki jedzenia dziecka, jego umiejętności oraz zauważyć napięcie i emocje, które pojawiają się w jedzeniowych sytuacjach. Warto wtedy poprosić o pomoc specjalistę, który opracuje i pomoże wdrożyć właściwą strategię karmienia terapeutycznego. Rodzic, który martwi się o dziecko, powinien się zatrzymać – tu i teraz.
Terapia karmienia polega na oswajaniu Dziecka z nielubianymi produktami. Dziecko poprzez zabawę uczy się spożywać wartościowe pokarmy w bezpieczny i komfortowy sposób. W czasie zajęć skupiamy się na wszystkich aspektach produktów spożywczych. Sprawdzamy i analizujemy co Dziecko już akceptuje, a co jest jeszcze zbyt trudne do zaakceptowania. Uczymy Rodziców, jak podążać za Dzieckiem małymi kroczkami, bez stresu, bez presji i poczucia porażki. Jak komponować dla Dziecka posiłki, nie naciskając na spróbowanie. Jak budować poczucie bezpieczeństwa oraz wzbudzać poczucie własnej wartości w kontakcie z jedzeniem i z osobą karmiącą. Naszym celem jest, żeby Dziecko odważnie eksplorowało nowe produkty, chętniej doświadczało, budowało pewność siebie. Wprowadzanie nowych produktów oparte jest o dobrą relację z produktami, które dziecko zna i akceptuje ich smak, teksturę i temperaturę.
Komu pomagamy?
Wszystkim Dzieciom, które wymagają karmienia terapeutycznego:
- u których występuje wybiórczość lub awersja pokarmowa,
- u których występują problemy jelitowe, gastryczne lub nietolerancje pokarmowe,
- z obniżonym lub podwyższonym napięciem mięśniowym,
- zaburzeniami funkcji oralnych związanych z przyjmowaniem pokarmów (picia, żucia, gryzienia, połykania),
- z sensorycznymi trudnościami w jedzeniu,
- z całościowymi zaburzeniami.
Postępowanie terapeutyczne dostosowywane jest do indywidualnych potrzeb dziecka i rodziny. Terapię poprzedza diagnoza, na podstawie której certyfikowany terapeuta karmienia z uprawnieniami do prowadzenia terapii SI opracowuje indywidualny program karmienia dla Dziecka. Ustalając cele i harmonogram żywieniowy, uwzględnia zalecenia logopedy, dietetyka, psychologa czy alergologa. Przed stwierdzeniem zaburzeń jedzenia na tle sensorycznym, wyklucza medyczne i psychologiczne aspekty oraz neofobię żywieniową jako naturalny etap rozwoju dziecka, nasilający się około drugiego roku życia.
Badania pokazują, że co dziesiąte dziecko w wieku przedszkolnym w Polsce ma dość wysoki poziom postawy neofobii żywieniowej.* To sygnał do rozpoczęcia terapii karmienia.
Terapia karmienia w naszej Szkole „Daj gryza!” to:
- Nauka odczuwania i akceptowania smaków, tekstury, zapachów, kolorów i dźwięków związanych ze spożywanymi pokarmami
- Poznawanie nowych produktów w formie zabawy, bez presji i bez stresu
- Budowanie dobrej relacji z nowymi produktami
- Podążanie za Dzieckiem małymi kroczkami
- Wzbudzanie poczucia własnej wartości i pewności siebie
- Usprawnianie sensoryczne i sensomotoryczne
- Odwrażliwianie części twarzy, jamy ustnej, dłoni
- Praca nad przełamywaniem lęków i oporu w odniesieniu do wybranych produktów spożywczych
- Wsparcie Rodziców oraz Rodziny Dziecka, które nie chce jeść
Praca w domu:
- Stosowanie się do zaleceń związanych ze zmianą środowiska, sprzyjającej atmosfery i poprawienia relacji w czasie posiłku między członkami rodziny
- Wykonywanie zadań domowych związanych z oswajanym produktem
- Prowadzenie dzienniczka karmienia
Diagnoza sensorycznej awersji do pokarmu według DC:0-3R** wymaga spełnienia wszystkich kryteriów:
- Dziecko konsekwentnie odmawia jedzenia konkretnych pokarmów o określonym smaku, teksturze i/lub zapachu.
- Odmowa jedzenia zaczęła się pojawiać przy wprowadzania nowego rodzaju pokarmu (np. dziecko może pić jeden rodzaj mleka, ale odmawia picia innego; może jeść fasolkę, ale odmawia jedzenia marchewki; może jeść gładki serek, ale nie przyjmuje serków z kawałkami owoców).
- Dziecko je bez problemu, kiedy dostanie to, co lubi.
- Odmowa jedzenia powoduje specyficzne niedobory pokarmowe lub opóźnienie w rozwoju ruchowym aparatu mowy.
Kilka słów nt. zmysłu smaku. Receptory smaku to kubki smakowe znajdujące się na języku, podniebieniu miękkim, nagłośni i górnej części przełyku. Są to chemoreceptory reagujące na substancje chemiczne, które muszą się rozpuścić w ślinie zanim wyzwolą pobudzenie w neuronach czuciowych. Impulsy nerwowe docierają do mózgu trzema nerwami czaszkowymi. Są to nerw twarzowy (VII), nerw językowo-gardłowy (IX) i nerw błędny (X). Wrażenia smakowe są kombinacją czterech podstawowych smaków: gorzkiego, słonego, słodkiego i kwaśnego. W 2000 roku wyodrębniono piąty rodzaj smaku - smak kwasu glutaminowego - nazwany umami. Poczujemy go w bulionach, wielu serach, ale również… orzechach lub wodorostach.
*) Badania przeprowadzone przez dr Agnieszkę Kozioł-Kozakowską i dr Beatę Piórecką z
2013 roku
**) Klasyfikacja diagnostyczna (Diagnostic Classification of Mental Health And
Development Disorders Of Infancy and Early Childhood – Revised Edition)
